Essentiële gratis software voor je nieuwe laptop
Je haalde pas een splinternieuwe laptop in huis, maar klaar voor gebruik is die nog niet. Je zal enkele programma’s en tools willen installeren. Hier lees je welke software wij onmisbaar vinden.
Je nieuwe laptop is net uit de doos. Misschien kocht je het toestel wel na het lezen van onze gids voor de aanschaf van een budgetsysteem, of misschien trok je zelf naar de winkel. Wie computers ademt en software zweet, weet waarschijnlijk wel wat hij of zij van de nieuwe computer wil, maar wij krijgen al eens de vraag van onze lezers wat de eerste stappen zijn om je Windows-systeem vlot te laten bollen. Wat moet je zeker wel of niet doen? En welke programma’s installeer je best meteen?
Ontrommelen
De eerste stap na de aankoop van een nieuwe laptop of desktop is niét het installeren van programma’s. Meer wel dan niet mag er het één en ander verwijderd worden. Ga naar het configuratiescherm en kies vervolgens ‘Programma’s verwijderen’. Kieper alles van je computer dat je fabrikant er om commerciële redenen bijgaf. Weet je niet zeker waar te beginnen? Overweeg dan Decrap. Decrap is een tooltje dat je computer scant op rommel en je vervolgens de optie geeft die rommel te verwijderen. Installeren is optioneel, de tool is gratis en je krijgt er geen adware bij. Decrap werkt bovendien ook op oudere systemen, handig voor wanneer je eens grote schoonmaak wil houden. Je downloadt de tool hier.
Zelf kiezen we er voor om echt alles van een nieuwe computer te gooien dat niet essentieel is. Geen vooraf geïnstalleerde mediaspelers, spelletjeshubs, winkels van deze of gene webverkoper, schoonmaaksoftware, of andere nutteloze hulpprogramma’s. Wat mag eventueel wel blijven? Een nuttige tool van een fabrikant om de batterij te beheren, en uiteraard de nodige drivers.
Antivirus
Wij kieperen meestal zelfs de antivirus van een nieuwe computer. De meeste laptops koop je met bijhorende tijdelijke licentie voor Norton of McAfee. Beide zijn uiteraard goed, maar zelf vinden we ze eerder opdringerig en bovendien hun geld niet altijd waard zodra de gratis licentie verloopt. Kies jij er voor om wel van het gratis aanbod te profiteren? Net zo goed natuurlijk.
Ga je voor gratis antivirusbeveiliging, dan is nu de moment om ze te downloaden. Zelf zijn we sinds kort fan van Sophos Antivirus. Dat programma combineert een sterke beveiliging van enterprise-niveau met een handige interface en tot nader order welgeteld nul nutteloze of vervelende meldingen. Jedownloadt Sophos hier.
Avast is een andere populaire keuze. Dat antivirusprogramma komt uit de meest recente test als de meest waterdichte gratis oplossing. Avast is wel iets zwaarder voor je systeem, iets actiever in het geven van meldingen, en zeker en vast een stuk agressiever in de marketing van een betalende versie. Zelf vinden we AVG evenmin een slechte keuze. Voorkeur is hier het sleutelwoord.
Geheugensteuntje
Het is een goed idee om te weten wat er momenteel allemaal mee opstart met je computer. Met de rommel verwijderd kan je zo eenvoudig zien wat de essentie is. Ga in Windows 8 of 10 naar Taakbeheer (via de zoekfunctie of de sneltoetscombinatie Ctrl+Alt+Del) en selecteer de tab ‘Opstarten’. Windows 7-gebruikers vinden dezelfde functie door msconfig in te geven in de zoekbalk.
Neem nu een screenshot van alles wat mee opstart. Wanneer je klaar bent met het configureren van je computer en het installeren van software is het een goed idee om terug naar de tab Opstarten te gaan, je screenshot te raadplegen en alles wat niet mee moet opstarten uit te schakelen. Dat doe je door rechts op een programma in de lijst te klikken en ‘Uitschakelen’ te kiezen. Je kan hier niets mee kapot maken. Alles wat mee opstart, zoals bijvoorbeeld iTunes, vertraagt je systeem alleen maar. Enkel diensten die je op de achtergrond nodig hebt, zoals bijvoorbeeld je antivirusprogramma, OneDrive of Dropbox, horen in dit lijstje thuis.
Browser
Microsoft zal het niet graag horen, maar voor ons is nu het moment aangebroken om afscheid te nemen van de Edge-browser. Deze stap is uiteraard volledig optioneel. Edge is bijlange niet slecht, en al zeker veel beter dan het oude Internet Explorer, maar onze voorkeur gaat uit naar Chrome of Firefox.
Ben je verknocht aan het Google-ecosysteem, met een Android-telefoon, een agenda via Google en een Chromecast in de tv, dan is Chrome de geknipte keuze. Firefox vinden we anders net zo goed, en de visuele stijl van die laatste past beter wij Windows 10. Beide browsers zijn een stuk sneller in gebruik dan Edge, wat de voornaamste reden is om de overstap te maken. Met de aankondiging van de dood van oudere versies van Internet Explorer, bekeken we een heleboel browser-alternatieven.
Laatste verdedigingslinie
Welke browser je ook kiest en voor welke antivirusoplossing je ook gaat, er is geen excuus omAntiMalware van MalwareBytes niet te installeren. De gratis tool vindt alles, ook de niet al te schadelijke adware die je antivirusprogramma misschien niet als dusdanig herkende. De betalende versie laat je gerust links liggen, maar probeer er een gewoonte van te maken om toch zeker elke maand een scan uit te voeren.
WatRAR en HoeZip?
.RAR en .ZIP-bestanden, iedereen krijgt er mee te maken. De bestanden zijn eigenlijk gecomprimeerde archieven of mappen die minder plaats in nemen dan gewone mappen. Ze zijn bovendien handig om een hele mappenstructuur online door te sturen. Windows zelf kan overweg met .RAR-bestanden, maar WinRar is een krachtiger alternatief. Met WinRar kan je ieder archief openen, uitpakken en aanpassen. De software is de eerste maand gratis, waarna de tool je begint te vragen om de betalende versie te kopen. Dat moet niet: verder dan het occasionele dialoogvenster zal het nooit komen. Je kan WinRar perfect gratis blijven gebruiken zonder daar iets illegaals voor te doen.
De website van WinRar is spuuglelijk, surf er naartoe en zoek in de lijst naar je voorkeurstaal. ‘Dutch’ is een optie. Heeft je computer 4 GB aan RAM of meer? Dan is de 64 bitversie geknipt voor jou. In het onwaarschijnlijke geval dat je een laptop met minder dan 4 GB aan RAM kocht, willen we je eerst en vooral feliciteren met je moed, kies vervolgens de versie met 32 bit achter de naam.
Kantoor
Microsoft Office is zonder enige twijfel de beste keuze voor wie een kantoorpakket zoekt, maar Office is niet goedkoop en kan voor de sporadische gebruiker overkill zijn. Plan je niet om veel te typen of in spreadsheets te werken, dan raden we een gratis alternatief aan. De bekendste gratis suite, OpenOffice van Apache, is nog steeds een uitstekende keuze. OpenOffice is bovendien compatibel met alle Microsoft-Office-bestanden. Zit je er niet mee in om in de cloud te werken, dan kan je ook kiezen voor het gratis Office Online of Google Drive en hoef je zelfs niets te installeren.
Met PDF-bestanden komt iedereen al eens in aanraking. Adobe Acrobat Reader is de voor de hand liggende keuze, maar overweeg zeker ook Foxit Reader, een bijzonder krachtig en eveneens gratis alternatief. Software van Adobe heeft de neiging erg mondig te zijn over updates, liefst nog wanneer het je écht niet goed uitkomt. Daarom gaat onze persoonlijke voorkeur naar de reader van Foxit.
Veiligheid boven alles
Maak meteen werk van je back-ups. Doe je het nu niet, dan doe je het nooit, en voor je het weet lees je op deze website wat je moet doen wanneer je schijf kapot is en je géén back-up maakte. Back-up opties zijn er voldoende. Er bestaan tal van gratis alsook betalende tools met verschillende voor- en nadelen. We schreven eerder al een stuk over het creëren van een goed back-upscenario.
Ondergetekende is fan van Veeam Endpoint Backup. Net als Sophos is dit stukje software een spin-off van een Enterprise-oplossing. Veeam is een grote naam in back-up en herstel van servers en hele digitale bedrijfsinfrastructuren, maar als consument kan je gratis Endpoint Backup downloaden. Kies een externe back-uplocatie, doorloop enkele doodsimpele instellingen, en je bent vertrokken. De software maakt incrimentele back-ups, wat wil zeggen dat je tal van versies van je back-up kan bekijken, zonder dat iedere versie telkens de volledige schijfruimte inneemt.
Eenvoudig herstel
Zo’n back-upoplossing is ideaal voor het herstel van oude versies van bestanden. Windows kan dat zelf ook, maar in de praktijk verkiezen we een iets krachtigere alternatieve oplossing. Bovendien kan je onder andere met Veeam een herstel usb-stick maken. Dat doe je best ook meteen. Sneuvelt je laptop volledig, of crasht je harde schijf fataal, dan kan je vanop die stick opstarten en met één druk op de knop je schijf herstellen naar een back-upversie naar keuze, Windows en geïnstalleerde software incluis.
Wat voor back-upoplossing je kiest, zij het gewoon het kopiëren van enkele bestanden dan wel het maken van een geavanceerde back-up naar de cloud of een NAS, maakt niet zo veel uit, zolang je er maar voor zorgt dat je belangrijke bestanden ten allen tijde op twee verschillende fysieke toestellen staan.
Multimedia
Met het harde werk achter de rug is het tijd om je nieuwe computer klaar te maken voor entertainment. Een krachtige mediaspeler die overweg kan met al je bestanden is een must. Windows Mediaspeler is in dat opzicht verre van goed genoeg uitgerust. Niemand wil een videobestand openen en alleen maar geluid horen, of omgekeerd wel video zien maar geen geluid horen.
Er zijn twee uitstekende opties om je systeem multimediabestandig te maken: MediaPlayer Classic Home Cinema en VLC Mediaspeler. VLC is de eenvoudigste en de populairste optie. De lichte no nonsense mediaspeler is gratis en kan werkelijk met ieder bestandsformaat overweg. De kegel, het logo van VLC, zal je waarschijnlijk bekend voorkomen.
Codecs
MediaPlayer Classic Home Cinema is de evenknie van VLC. De ene is niet beter dan de andere. Deze redacteur verkiest MediaPlayer Classic Home Cinema als onderdeel van het K Lite-codec pack. Een hele mond vol, maar de functionaliteit is eenvoudig. Wanneer een video niet goed afspeelt komt dat omdat je systeem niet de juiste codecs heeft om een bestand te lezen. Een videobestand is op een bepaalde manier gecodeerd, de codec legt uit hoe. Het K-Lite-pack voorziet je computer van de nodige codecs, zodat alle mediaspelers overweg kunnen met alle bestanden. Geef je geen zier om al het bovenstaande en wil je dat je computer gewoon werkt? Kies dan VLC.
Muziek
Er zijn tal van opties om muziek af te spelen, maar iTunes blijft erg populair. Het is niet het efficiëntste programma, maar we moeten toegeven dat de muziekspeler zijn kwaliteiten heeft. Download je iTunes, houd er dan rekening mee dat Apples software denkt dat je de computer speciaal voor hem hebt gekocht. iTunes zal standaard zichzelf mee opstarten met je systeem, samen met Quicktime en een automatische updater. Dat wil je voor alle duidelijkheid niet. Het vertraagt je systeem zonder daar een duidelijk voordeel tegenover te stellen.
Geen iTunes-fan? Probeer dan zeker MediaMonkey eens. Beide programma’s kunnen hetzelfde, maar MediaMonkey is een iets efficiënter programma dat bovendien los staat van het Apple-ecosysteem, iets wat menig Windows-gebruiker zeker kan appreciëren.
Cloud
Het configureren van je nieuwe computer is meteen een uitstekend moment om eens na te denken over de cloud. Je neemt (hopelijk) al back-ups, maar dat wil niet zeggen dat een dienst als OneDrive, Google Drive, Box of Dropbox niet handig is. De vier diensten doen vrijwel hetzelfde. Kies de beste, installeer ze op je computer, en bewaar je belangrijkste documenten in de bijhorende map. Zo kan je er altijd aan, ook op verplaatsing wanneer je laptop thuis staat, en zelfs wanneer je woonst is afgebrand na één of andere ramp. Dat ene levensbelangrijke bestand zal veilig staan in de cloud.
Comfort
Al het bovenstaande kan je volgens ons tot de essentiële software voor een nieuwe computer rekenen, tenzij je natuurlijk geen muziekbibliotheek hebt of nooit naar films kijkt. Tot slot hebben we nog een comforttip. Je wil waarschijnlijk op en top genieten van je nieuwe computer, en kan het toestel misschien zelfs voor het slapengaan moeilijk opzij zetten. Je zit op een technologiesite, dus wij gaan je niet vertellen dat je je elektronica best tijdig weglegt. Naar die waardeloze raad heeft de die-hard-technologiefanaat geen oren. De betere optie: technologienadelen met technologievoordelen bestrijden.
Het blauwe licht van je computer- (en smartphone-)scherm onderdrukt de melatonineproductie van je brein waardoor je moeilijker de slaap kan vatten. De oplossing: een blauwlichtfilter. Het gratis f.lux haalt vanaf een bepaald uur de schadelijke frequenties uit je scherm weg. Het resultaat is een beduidend roder beeld. Dat ziet er aanvankelijk wat vreemd uit, maar het went snel en is bovendien minder vermoeiend voor je ogen. Een filmmodus zorgt voor minder kleurvervorming bij het bekijken van video of het spelen van spellen, maar je kan f.lux ook met een druk op de knop uitschakelen wanneer een correcte kleurweergave wel belangrijk is.
Suggesties welkom
Daarmee zijn we, wat ons betreft, rond. Een systeem met bovenstaande software is klaar voor de grote en gevaarlijke wereld. Graag melden we er nog even bij dat wijzelf helemaal achter bovenstaande tips staan, maar dat het hoegenaamd niet om de enige juiste manier gaat om je systeem te configureren. Ken jij andere tooltjes die hetzelfde doen maar beter? Of heb je weet van essentiële programma’s die we hier niet vermeldden? Laat je dan zeker gaan in de comments.
